علت پرش پلک چشم (Eyelid Twitching) و روش درمان
- آخرین به روز رسانی : ۱۸ مهر , ۱۴۰۱
پرش پلک چشم یا میوکیمیا می تواند به دلیل تحریک چشم، خستگی چشم، کمبود خواب، خشکی چشم یا مصرف کافئین زیاد باشد. لرزش یا پرش شدید یا طولانی مدت پلک ممکن است نشانه ای از بیماری های دیگر نیز باشد.
پرش پلک یا میوکیمیا انقباض عضلانی مکرر و غیرارادی عضلات پلک است. انقباض معمولا در پلک بالایی رخ می دهد، اما می تواند در هر دو پلک بالا و پایین نیز رخ دهد.
برای اکثر افراد، این پرش ها خفیف هستند و مانند یک گرفتگی ملایم روی پلک احساس میشوند. برخی دیگر از این انقباضات و پرش های پلک چشم ممکن است آنقدر قوی باشد که هر دو پلک را مجبور به بستن کند. این پرش های پلک چشم معمولاً هر چند ثانیه و به مدت یک یا دو دقیقه اتفاق میافتد.
مدت زمان پرش پلک چشم قابل پیش بینی نیست. این لرزش های پلکی ممکن است برای چند روز ادامه داشته باشد. سپس ممکن است برای هفته ها یا حتی ماه ها هیچ لرزشی را تجربه نکنید.
این پرش های چشمی معمولاً بدون درد و بی خطر هستند؛ اما ممکن است باعث آزار شما شوند. اکثر این انقباضات چشمی خود به خود و بدون نیاز به درمان برطرف میشوند.
در موارد نادر، پرش پلک چشم ممکن است یک علامت هشدار دهنده اولیه از یک اختلال حرکتی مزمن باشد؛ به خصوص اگر این لرزش ها با پرش ها در سایر نقاط صورت یا حرکات غیرقابل کنترل همراه باشد.
پرش پلک چشم چیست؟
این پرش در پلک چشم، ناشی از پلک زدن غیرارادی و غیر طبیعی پلک شما است. این پلک زدن غیرعادی ممکن است بارها در روز اتفاق بیفتد. اگر انقباض چشم شدید باشد، میتواند بر بینایی شما تاثیر بگذارد.
یک عضله از صورت، می تواند پلک شما را ببندد. عضله دیگر پلک تان را بالا می کشد. مشکلات هر یک از این ماهیچه ها (و گاهی اوقات هر دو) ممکن است باعث انقباض و پرش بالای چشم شود. سایر عضلات چشم نیز ممکن است به لرزش های پلک چشم کمک کنند.
بسیاری از افراد گهگاه دچار پرش چشم می شوند، به خصوص زمانی که خسته هستند یا کافئین زیادی مصرف کرده اند. پرش مکرر پلک چشم پدیده ای نسبتاً غیر معمول است. هر چند هر کسی ممکن است دچار این گرفتگی ها و پرش های پلکی شود، اما در خانم های میانسال و مسن شایعتر است.
علت پرش پلک چشم
یکی از دلایل شایع پرش پلک ، میوکیمیای چشمی است. این عارضه ای خوش خیم است و منجر به مشکلات دیگری نمی شود. میوکیمیای چشمی می تواند ناشی از خستگی، مصرف بیش از حد کافئین یا استرس باشد. یکی از علت های پرش مداوم و مکرر چشم، انقباضات پلک ها یا بلفارو اسپاسمِ خوش خیم است. این زمانی است که هر دو چشم به طور همزمان بسته می شوند یا میپرند.
محققان علت دقیق آن را نمی دانند؛ اما می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در گروه های عضلانی اطراف چشم شود. آنها همچنین فکر می کنند وجود مشکلاتی در گانگلیای مرکزی (بخشی از مغز) می تواند در آن نقش داشته باشد. داشتن ژنهای خاص ممکن است در برخی افراد منجر به انقباض پلک چشم شود.
پرش یا اسپاسم پلک ممکن است ناشی از موارد زیر باشد یا توسط این عوامل بدتر شود:
- تحریک چشم، فشار، یا ساییدگی قرنیه
- محرک های محیطی، مانند باد، نورهای بسیار روشن، اشعه خورشید، یا آلودگی هوا
- خستگی یا کمبود خواب
- فعالیت بدنی یا استرس
- مصرف کافئین ، الکل یا دخانیات
- خشکی چشم
- عوارض جانبی داروها
- حساسیت به نور
- تورم لایه میانی چشم
- بلفاریت یا التهاب پلک چشم
- بیماری پارکینسون
- آسیب مغزی ناشی از التهاب یا سکته مغزی. این امر به ویژه در مورد تالاموس، گانگلیای مرکزی یا ساقه مغز صادق است.
- سندرم Meige ؛ این یک اختلال حرکتی دستگاه عصبی بدن است.
- بیماری اِم اِس یا فلج چندگانه (Multiple sclerosis)
- فلج بلز (Bell’s palsy)
- ورم ملتحمه یا چشم صورتی
- میگرن
انواع پرش یا لرزش های پلک
پرش پلک را می توان به سه نوع طبقه بندی کرد :
- انقباض و گرفتگی معمولی پلک
- بلفارواسپاسم غیرارادی ( essential blepharospasm)
- گرفتگی یا اسپاسم نیمی از صورت
انقباض و گرفتگی معمولی پلک
تعدادی از پرش های پلک چشم عادی هستند و نشان دهنده هیچ نوع مشکل خاصی نیستند. این لرزش های چشمی می توانند ناشی از عوامل محیطی مختلفی باشند و عموماً با استراحت برطرف می شوند. اگر این انقباضات مداوم هستند و زندگی شما را مختل می کنند، بهتر است در مورد این علائم با پزشک خود صحبت کنید.
بلفارواسپاسم غیرارادی خوش خیم
اگر پرش های پلک مزمن (طولانی مدت) شود، ممکن است دچار بلفارواسپاسم خوش خیم غیرارادی شوید که نام دیگری برای چشمک زدن یا پلک زدن مزمن و غیرقابل کنترل است.
این وضعیت به طور معمول هر دو چشم را درگیر می کند و در زنان شایع تر از مردان است.
این بیماری بیش از پنجاه هزار نفر را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار می دهد و معمولا در اواسط تا اواخر بزرگسالی ایجاد می شود. این وضعیت احتمالاً با گذشت زمان بدتر می شود و در نهایت ممکن است منجر به این موارد شود:
- تاری دید
- افزایش حساسیت به نور
- اسپاسم صورت
گرفتگی یا اسپاسم نیمی از صورت
اگر لرزش و پرش پلک فقط یک چشم را تحت تاثیر قرار دهد، ممکن است نیمی از صورت دچار گرفتگی یا اسپاسم شود. این نوع اسپاسم یک اختلال عصبی عضلانی است که معمولاً به دلیل فشار بیش از حد رگ خونی بر روی یکی از اعصاب صورت ایجاد می شود.
این اختلال اگر درمان نشود ممکن است منجر به این موارد شود:
- تکان های مکرر و غیر قابل کنترل چشم
- ناتوانی در باز کردن چشم
- پرش تمام عضلات یک طرف صورت
چه کسانی بیشتر در معرض لرزش پلک چشم هستند؟
سابقه آسیب سر ممکن است خطر انقباضات پلک چشم را افزایش دهد. همچنین اگر سابقه خانوادگی نیز وجود داشته باشد یا از داروهای خاصی برای سلامت روان استفاده کرده باشید، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید. این عارضه همچنین در زنان شایع تر از مردان و همچنین در افراد آسیایی شایع تر است.
علائم پرش پلک چشم چیست؟
پرش پلک چشم از نظر شدت و مقدار بسیار متفاوت است. برخی از افراد ممکن است هر چند ثانیه یکبار دچار پرش پلک شوند. دیگران ممکن است بسیار کمتر به آن دچار شوند. پرش های پلک شما ممکن است چند روز یا بیشتر طول بکشد و سپس برای مدتی از بین برود. در برخی افراد، پرش چشم بیشتر اتفاق می افتد و دیرتر برطرف میشود. در افراد دیگر، علائم از بین میروند و دیگر باز نمیگردند.
معمولاً فقط پرش در پلک بالایی ایجاد میشود یا احتمالا هر دو چشم شما میپرد. اما گاهی اوقات فقط یک چشم علائم را نشان می دهد. پلک شما ممکن است کمی بسته شود یا ممکن است تا آخر بسته شود.
علاوه بر پرش پلک، ممکن است این علائم را نیز داشته باشید:
- سوزش چشم (اغلب به عنوان اولین علامت)
- افزایش تعداد پلک زدن
- حساسیت به نور
- خشکی چشم
- مشکلات بینایی ( در صورت پرش های مکرر )
- گرفتگی های صورت
علائم پرش پلک اغلب زمانی که در خواب هستید یا روی یک کار دشوار تمرکز می کنید، برطرف میشود. بسیاری از مردم متوجه میشوند که بعضی کارها ممکن است باعث شود که انقباض چشم آنها برای مدت کوتاهی رفع شود. فعالیت هایی مانند صحبت کردن، آواز خواندن، یا لمس بدن.
عوامل دیگر ممکن است احتمال بروز علائم را بیشتر کند. از جمله:
- خستگی
- فشار
- چراغ های روشن
- رانندگی
- کافئین
- سوزش چشم به دلایل دیگر
روش تشخیص پرش پلک چشم
پزشک شما در مورد سابقه بیماری و انجام معاینات فیزیکی – اغلب شامل معاینه کامل سیستم عصبی و چشم است – سوال خواهد کرد. تشخیص آن اغلب توسط متخصص چشم یا چشم پزشک انجام میشود.
اگر پزشک شما سایر علل انقباض چشم را رد کند، ممکن است بلفارواسپاسم خوش خیم غیر ارادی یا گرفتگی نیمی از صورت را تشخیص دهد. در این صورت شما اغلب به هیچ آزمایش دیگری نیاز نخواهید داشت.
در برخی موارد، پزشک ممکن است تصویربرداری از مغز شما را با سی تی اسکن یا ام آر آی انجام دهد. این می تواند سایر علل پزشکی پرش پلک چشم را رد کند.
روش درمان پرش پلک چشم
اگر پرش های پلک شما علائم زیادی ندارد، ممکن است به هیچ درمانی نیاز نداشته باشید. استراحت بیشتر و کاهش مصرف کافئین می تواند به کاهش علائم و رفع آن کمک کند.
اگر این لرزش های چشمی برایتان مشکلات زیادی ایجاد می کند، ممکن است پزشک شما تزریق سم بوتولینوم به ماهیچه های پلک تان را توصیه کند. این ممکن است ماهیچه ای را که در حال پرش است، فلج کند.
ممکن است پزشک از شما بخواهد دارویی را برای درمان پرش پلک بالایی چشم مصرف کنید. این داروها فقط در کوتاه مدت علائم را کاهش می دهند و برای همه افراد موثر نیستند.
اگر انقباض چشم شما هنوز شدید است، ممکن است به جراحی به نام میکتومی نیاز داشته باشید. در این عمل، جراح برخی از ماهیچه ها و اعصاب پلک های شما را برمی دارد. این روش، علائم را در بسیاری از افراد متوقف می کند.
ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما همچنین باید هر گونه بیماری زمینه ای را که ممکن است باعث لرزش و پرش چشم شما میشود، درمان کند. به عنوان مثال بیماری پارکینسون.
عوارض احتمالی پرش چشم شدید چیست؟
اگر پرش های پلک مزمن و شدید باشد، میتواند به طور دائمی به پلکها و دیگر نواحی نزدیک به آن آسیب برساند. این می تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- پلک های بالایی پایین تر از حد طبیعی قرار میگیرند.
- ابروها پایین تر از حد معمول قرار میگیرند.
- پوست اضافی در بالا یا پایین چشم
- چین خوردگی غیر طبیعی پلک ها
برخی از افراد مبتلا به پرش مزمن پلک چشم، در نهایت دچار اسپاسم عضلانی در سایر قسمتهای بدن مانند فک یا گردن میشوند.
روش جلوگیری از تیک عصبی یا پرش پلک
اگر گاهی اوقات دچار پرش پلک می شوید، می توانید اقداماتی را برای کاهش این علائم انجام دهید:
- کافئین مصرف نکنید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- استرس را کاهش دهید.
- سایر منابع تحریک چشم را کاهش دهید. ممکن است نیاز باشد تا از قطره های چشمی استفاده کنید.
- در صورت نیاز از عینک آفتابی استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر انقباضات و گرفتگی های پلک چشم شما بیش از یک هفته طول کشید، با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در صورت داشتن علائم جدید یا اضافی، مانند سایر اسپاسم های صورت یا ترشحاتی از چشم، با پزشک خود صحبت کنید.
نکات مهم و پایانی
پرش چشم، پلک زدن غیرارادی و طبیعی پلک شما است. ولی اگر این پرش ها مکرر باشد، ممکن است بینایی شما را تحت تاثیر قرار دهد.
پرش ها و انقباضات گاه به گاه چشم شایع هستند. ولی اگر اغلب دچار پرش چشم می شوید، ممکن است به بیماری به نام بلفارواسپاسم غیرارادی خوش خیم دچار باشید.
در موارد نادر، پرش پلک ناشی از یک بیماری زمینه ای است.
نورهای روشن، استرس، خستگی، کافئین و سوزش چشم ممکن است علائم پرش چشم را بدتر کند.
ممکن است برای پرش پلک چشم خود به هیچ درمانی نیاز نداشته باشید. یا ممکن است به درمان سم بوتولینوم روی عضلات چشم خود یا در نهایت جراحی نیاز داشته باشید.