فواید و عوارض چای قرمز ( ترش ) + طرز تهیه به روش سرد و گرم
- آخرین به روز رسانی : ۲۱ مرداد, ۱۳۹۹
آیا از نوشیدن چای سیاه و چای سبز خسته شده اید و دوست دارید تا چای جدیدی را امتحان کنید؟ شاید تا به حال نام گیاه هیبیسکوس و فواید آن را شنیده باشید. در این مقاله قصد داریم یک نوع چای خوشرنگ با کلی خاصیت و فایده برای سلامتی به شما معرفی کنیم. فواید و عوارض چای قرمز یا چای ترش، که دانستن آن می تواند در درمان بسیاری از بیماری ها به شما کمک کند.
چای قرمز هیبیسکوس چیست؟
چای قرمز یا چای ترش به نام چای هیبیسکوس نیز معروف است. این چای هم به صورت گرم و هم سرد تهیه می شود. با طعمی ترش و ملس که یادآور مزه زغال اخته است و با رنگی سرخابی یا صورتی معرفی می شود.
در کشورهایی مانند چین، نپال، تایلند، هند و برخی کشورهای آفریقایی از گیاه هیبیسکوس در درمان بعضی از بیماریها به روش سنتی استفاده می شود.
این چای در ایران معمولا با نام های چای قرمز، چای ترش، چای روزال یا چای هیبیسکوس شناخته می شود.
چای قرمز یا چای ترش فاقد کافئین بوده، فواید و خواص دارویی دارد.
از ۲ گونه گیاه هیبیسکوس در تهیه چای استفاده می شود.
۱- هیبیسکوس رزا سیننسیس که نام رایج آن گل ختمی چینی می باشد. (Hibiscus rosa – sinensis)
۲- هیبیسکوس سابداریفا یا روزل (Hibiscus sabdariffa – Roselle) که در ایران به چای قرمز ( ترش ) معروف است.
شکل ظاهری ۲ گونه گیاه هیبیسکوس
گلبرگ ها
گلبرگ های هیبیسکوس رزا سیننسیس، نازک و شکننده هستند.
سابداریفا یا روزل دارای گلبرگ های ضخیم و قوی هستند.
طعم چای
مشخصات طعم هر دو یکسان بوده مزه ای ترش و ملس دارند.
رنگ چای
رنگ چای هر دو مشابه رنگ قرمز یاقوتی است. رنگ چای سابداریفا یا روزل در بعضی اوقات می تواند دارای رنگ سرخ عمیق تری باشد.
از آنجا که خواص، فواید و عوارض در هر دو گونه این گیاه به یکدیگر بسیار نزدیک است در نتیجه به معرفی یکی از این دو گونه اکتفا می کنیم.
هیبیسکوس سابداریفا یا روزل رایج ترین نوع این گیاه در دنیا و برای تهیه چای می باشد. این گیاه اولین بار در کشورهای غرب آفریقا یا سودان کشف شد.
هدف اصلی در این مقاله فواید و عوارض چای قرمز ( ترش ) حاصل از گونه سابداریفا یا روزل می باشد.
فواید چای قرمز ( ترش )
پس از خواندن فواید چای قرمز ( چای ترش ) خواهید دانست که گیاه هیبیسکوس به طرز شگفت آوری می تواند بسیاری از بیماری ها را درمان و یا از وقوع آنها جلوگیری کند.
۱- حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان
تحقیقات انجام گرفته بر روی موش ها نشان داد، چای قرمز تعداد آنزیم های آنتی اکسیدان ها را افزایش و اثر رادیکال های آزاد را تا ۹۲% کاهش می دهد.
آنتی اکسیدانها باعث هضم بهتر غذا، محافظت از پوست صورت، چشم و کارکرد بهتر سیستم دفاعی بدن می شوند.
اسید اسکوربیک یا ویتامین سی موجود در چای قرمز که یک آنتی اکسیدان قوی است باعث می شود تا سیستم ایمنی بدن با قدرت بیشتری کار کند. در نتیجه این چای می تواند تا حد زیادی بدن را در برابر سرماخوردگی فصل زمستان ایمن کند.
۲- چای قرمز پایین آورنده فشار خون
فشار خون بالا می تواند منجر به افزایش خطر بیماری های قلبی شود. چای قرمز می تواند باعث پایین آوردن حداکثر فشار خون (سیستولیک ) در حالت انقباض قلب شود. چای قرمز به طور متوسط فشار خون را به ۷ عدد پایین تر کاهش می دهد.
هر چند این میزان کاهش، زیاد چشمگیر نیست اما این تغییرات کم در طولانی مدت می تواند تاثیر مطلوبی در تنظیم فشار خون بگذارد. همچنین باعث کاهش خطر سکته و حمله قلبی می شود.
چای قرمز یا چای ترش در ایران بیشتر به درمان فشار خون بالا معروف است.
۳- پایین آوردن چربی خون با چای قرمز
چربی خون یکی از عوامل افزایش احتمال حمله قلبی است.
تحقیقی در همین زمینه بر روی ۶۰ نفر به عمل آمد. به بعضی از این افراد چای سیاه و به برخی دیگر چای قرمز داده شد. پس از یک ماه، تنها افرادی که چای قرمز نوشیدند، کلسترول خوب ( HDL ) آنها افزایش و کلسترول بد ( LDL ) آنها کاهش پیدا کرد.
هر چه کلسترول خوب بدن افزایش یابد، خطر بیماریهای قلبی کاهش می یابد.
۴- افزایش سلامت کبد با چای قرمز
تحقیقی بر روی ۱۹ فرد دارای اضافه وزن انجام گرفت. این افراد در مدت ۱۲ هفته، تنها عصاره گیاه هیبیسکوس را مصرف کردند. در این مدت متوجه شدند که بیماری های کبدی و وضعیت کبد چرب در این افراد رو به بهبودی رفت.
کبد چرب وضعیتی است که در آن چربی های زیادی در کبد روی هم انباشته می شوند و می تواند حتی منجر به از کار افتادن کبد شود.
این تحقیق بر روی عصاره گیاه هیبیسکوس انجام شد. پژوهش ها در خصوص تاثیر چای قرمز حاصل از این گیاه همچنان ادامه دارد.
توجه مهم : مصرف بیش از اندازه چای قرمز سلامت کبد را به خطر می اندازد.
۵- تاثیر چای قرمز در چربی سوزی و لاغری
همان طور که گفتیم چای قرمز ( چای ترش ) پایین آورنده چربی خون بوده باعث کاهش کلسترول بد ( LDL ) در بدن میشود. در نتیجه خطر ابتلا به چاقی نیز کاهش پیدا می کند.
نتیجه تحقیقاتی ۱۲ هفته ای در افراد دارای اضافه وزن نشان داد عصاره گیاه هیبیسکوس می تواند در چربی سوزی بخصوص لاغری شکم نقش مهمی داشته باشد.
لازم به ذکر است، تاثیر لاغری در عصاره گیاه هیبیسکوس به مراتب بیشتر از چای قرمز است. اما از آنجا که چای قرمز خصوصیات و فواید این گیاه را داراست، در نتیجه نوشیدن انواع آن می تواند در لاغر کردن بدن موثر باشد.
۶- ضد سرطان و کاهش دهنده سلولهای سرطانی
چای قرمز منبعی غنی از پلی فنول ها ( polyphenol ) است که از خود خواص ضد سرطان نشان می دهد. نتیجه مطالعات تحقیقاتی نشان می دهد مواد موجود بر روی برگ گیاه هیبیسکوس می تواند مانع افزایش سلولهای سرطانی پروستات شود.
پلی فنول ها همچنین دارای خاصیت ضد التهاب بوده، کلسترول بد ( LDL ) بدن را نیز کاهش می دهند.
تنها عصاره گیاه هیبیسکوس در نتایج آزمایشگاهی نشان داده است که میتواند تا ۵۲ % از افزایش سلولهای سرطانی معده جلوگیری کند.
۷- پایین آوردن تب و کشنده عفونت های روده ای
مصری های باستان از چای قرمز ( ترش ) برای کاهش دمای بدن ( پایین آوردن تب ) و کاهش اختلالات عصبی استفاده میکردند.
مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد، چای قرمز (چای ترش) علاوه بر آنکه خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی دارد، میتواند با عفونت های باکتریایی مبارزه کند.
نتیجه برخی دیگر از مطالعات آزمایشگاهی نشان می دهد حتی عصاره گیاه هیبیسکوس، می تواند از رشد و فعالیت گونه ای از باکتری ها به نام اشریکیا کولای ( Escherichia Coli ) یا به اختصار E. Coli، جلوگیری کند. این نوع باکتری معمولا در روده رشد می کند و باعث ایجاد حالت تهوع، اسهال و گرفتگی عضلات می شود.
۸- چای قرمز موثر در درمان ضایعات پوستی
علاوه بر خواص و فواید خوراکی چای قرمز، از مالیدن برگهای این گیاه روی پوست صورت، جهت درمان زخم ها و ضایعات پوستی نیز استفاده می شود.
همچنین از عصاره این گیاه برای نرم و مرطوب کردن پوست نیز استفاده می شود.
استفاده از گیاه هیبیسکوس برای مالیدن روی پوست، ممکن است مناسب برای همه افراد نباشد. در بعضی موارد و برای پوست های حساس و آسیب پذیر قرمزی، سوزش و خارش پوست گزارش شده است.
۹- چای قرمز نوشیدنی ضد التهاب
میوه ها و سبزیجات تنها منابع دریافت فیتو کمیکال ها (Phytochemical) برای بدن نیستند. ترکیبات آنها شامل پلی فنول (Polyphenol) و آنتوسیانین (anthocyanin) است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهاب بوده، در چای قرمز (چای ترش) به وفور یافت می شود.
روماتیسم مفصلی و آرتروز از جمله بیماری های ناشی از التهاب در بدن هستند.
۱۰- هضم بهتر غذا با چای قرمز
چای قرمز به عنوان ماده ای ادرار آور می تواند به راحتی و با سرعت آب و سدیم را از بدن دفع کند. در نتیجه فرآیند هضم مواد غذایی در بدن را آسانتر و سریعتر می کند.
۱۱- خاصیت ضد یبوست چای قرمز
از دیگر فواید چای قرمز ( ترش ) می توان به جلوگیری از سفت شدن شکم اشاره کرد. چای قرمز وظیفه آبرسانی در بدن را به خوبی انجام می دهد. مصرف ۲ لیوان چای قرمز میتواند به هضم و دفع مواد غذایی کمک می کند.
چای قرمز در آفریقا به درمانی برای یبوست معروف است.
طرز تهیه چای قرمز (ترش)
علاوه بر داشتن خواص و فواید برای سلامتی بدن، چای قرمز خوش طعم و خوش رنگ بوده و به راحتی در منزل آماده میشود. این چای هم به صورت گرم و هم سرد مصرف می شود.
۱- طرز تهیه چای قرمز به روش گرم
- ۳ یا ۴ عدد گل هیبیسکوس خشک شده را درون قوری بیاندازید و روی آن آب جوش بریزید.
- آن را روی سماور یا چای ساز به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه بگذارید تا دم بکشد. هر چه بیشتر بماند خوش رنگ تر و خوشمزه تر می شود.
- می توانید به آن کمی عسل یا آبلیمو اضافه کنید و یا با طعم طبیعی خود، میل کنید.
۲- طرز تهیه چای قرمز به روش سرد
چای قرمز به روش سرد، بیشتر برای روزهای تابستان مناسب است.
مواد لازم
- ۳ یا ۴ عدد از گل خشک شده گیاه هیبیسکوس – سابداریفا
- یک تکه چوب دارچین
- چند تکه یخ
- طعم دهنده اختیاری ( دارچین/ آبلیمو/ شیره میوه ها و … )
طرز تهیه
- هیبیسکوس و دارچین را داخل پارچ یا ظرف شیشه ای بریزید.
- به آن کمی آب اضافه کنید.
- آن را داخل یخچال به مدت ۸ الی ۱۲ ساعت قرار دهید.
- سپس آن را از یخچال بیرون آورید و تکه های یخ و طعم دهنده را اضافه کنید.
بهتر است این نوشیدنی را تا حداکثر ۱ هفته پس از تهیه مصرف کنید.
مانند هر ماده خوراکی دیگری در صورت مصرف نادرست و توسط افراد آسیب پذیر، می تواند خطرناک باشد. در این جا به چند مورد از عوارض چای قرمز (ترش) اشاره می کنیم.
۱- اختلال در هورمون استروژن
هیبیسکوس دارای ماده ای به نام فیتو استروژن است و در چای قرمز وجود دارد. این ماده تنها در گیاهان تولید میشود.
( به مقدار زیادی در سویا وجود دارد ).
برخی از فیتو استروژن ها، استروژن بدن انسان را کاهش و برخی دیگر، آن را افزایش می دهند. اما اگر چای قرمز را با فاصله و گاه گاهی بنوشید حتی اگر دارو مصرف می کنید به احتمال بسیار زیاد نمی تواند آسیبی به سلامت بدن تان برساند.
نوشیدن چای قرمز در مقدار زیاد و به طور مداوم، می تواند باعث کاهش هورمون استروژن در بدن انسان شود. در نتیجه این احتمال وجود دارد که روی سلولهای تولید مثل اثر منفی بگذارد.
پژوهش ها در این زمینه نشان می دهد که مصرف چای قرمز در برخی از خانمهای باردار می تواند احتمال قاعدگی را افزایش دهد.
بنابراین خانمهای باردار و افرادی که تحت هورمون درمانی یا HRT هستند، بهتر است در این دوران چای قرمز مصرف نکنند.
۲- افت قند
افرادی که بخصوص دچار دیابت هستند باید عوارض چای قرمز را بیشتر جدی بگیرند.
ترکیب چای قرمز و داروهایی که افراد دیابتی مصرف می کنند، می تواند احتمال ایجاد اختلالات شیمیایی در بدن و افت قند یا هیپوگلیسمی ( hypoglycemie ) را افزایش دهد.
برخی علائم هیپوگلیسمی می تواند سردرد، ضعف و گرسنگی، سرگیجه و یا حتی بیهوشی باشد.
۳- افت فشار خون و بروز خستگی و سرگیجه
توجه داشته باشید که نوشیدن چای قرمز در برخی افراد بخصوص آنها که فشار خون پایینی دارند، می تواند منجر به افت بیشتر فشار خون شود.
در این حالت از عوارض چای قرمز می توان به سردرد، سرگیجه و خستگی در اندام های بدن اشاره کرد.
بنابراین افرادی که دارای فشار خون پایین هستند بهتر است از نوشیدن چای قرمز خودداری کنند.
۴- ایجاد اختلال قبل از عمل جراحی
چای قرمز روی قند خون بدن تاثیر می گذارد. به این معنی که مصرف آن، کنترل قند خون بدن را در حین عمل جراحی و پس از آن دشوار می سازد. بنابراین بهتر است حداقل ۲ هفته قبل و پس از انجام عمل جراحی، چای قرمز مصرف نکنید.
سخن آخر
در این مقاله فواید و عوارض چای قرمز ( ترش ) و طرز تهیه آن را با هم بررسی کردیم.
به خاطر داشته باشید مواد غذایی در صورتی می توانند به سلامت بدن کمک کنند که به اندازه مصرف شوند. مصرف چای قرمز تا ۲ لیوان در روز برای بزرگسالان و یک لیوان برای بچه ها توصیه می شود.
به دلیل وجود مقادیر منگنز و آلومینیوم و ایجاد اختلالات هورمونی، بهتر است خانمهای باردار در این دوران از مصرف چای قرمز ( ترش ) خودداری کنند. ( مصرف بیش از حد آلومینیوم در غذاها، خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می دهد.)
افرادی که دارای فشار خون پایین و سنگ کلیه هستند و یا با دیابت دست و پنجه نرم می کنند، بهتر است میزان و تعداد دفعات چای قرمز را کنترل کنند، یا آن را اصلا مصرف نکنند.
فواید و عوارض چای قرمز ( ترش ) را هم خود بدانید و هم آن را به دیگران بگویید.
منابع:
healthline.com
verywellhealth.com
womenshealthmag.com
rxlist.com
happilyevaafter.com
