۱۰ هورمون افزایش وزن در خانمها را چگونه کنترل کنیم؟
- آخرین به روز رسانی : ۱۰ دی , ۱۴۰۰
عدم تعادل هورمون ها یکی از مهمترین علت های افزایش وزن است. هورمون ها نقش زیادی در تنظیم متابولیسم بدن، هم‌ایستایی یا هومئوستازی (.پروسه خود تنظیم سازی بدن برای حفظ شرایط پایدار داخلی.)، سلامت دستگاه تناسلی و حفظ وزن بدن دارند.
چگونه هورمون ها مسئول افزایش وزن در خانمها هستند؟
آیا با وجود خوردن غذاهای سالم و مداوم ورزش کردن، باز هم اضافه وزن دارید؟ آیا همچنان برای آب شدن چربی های بدن تقلا می کنید؟ اکنون وقت آن است که سطح هورمون های خود را چک کنید.
در این میان خانمها به عدم تعادل هورمونی حساس تر هستند. در نتیجه با خطر افزایش وزن بیشتری مواجه می باشند.
در مقاله امروز فیتگردی به عملکرد هورمون هایی می پردازیم که مسئول چاق کردن مان هستند. خواهیم گفت که آنها چگونه کنترل متابولیسم بدن، گرسنگی، سیری و … را به دست می گیرند.
آیا عدم تعادل هورمون ها باعث افزایش وزن می شود؟
هورمون ها به همراه سَبک زندگی شما، می توانند بر اشتها، میزان سیری، سوخت و ساز و وزن شما تاثیر بگذارد. استرس، سن، ژن و سبک زندگی نامناسب می تواند تعادل هورمون ها را مختل کند و منجر به کُندی متابولیسم، سوء هاضمه و گرسنگی غیر قابل کنترل شود.
کدام هورمون های نامتعادل باعث چاقی می شوند؟
بیایید ببینیم عدم تعادل کدام هورمون ها باعث افزایش وزن می شود:
تیروئید
تیروئید غده ای به شکل پروانه در جلوی گردن و مسئول آزادسازی ۳ نوع هورمون است:
- تری‌یدوتیرونین (triiodothyronine)
- تیروکسین (thyroxine)
- کلسی‌تونین (calcitonin)
تری‌یدوتیرونین و تیروکسین مسئول تنظیم دما و متابولیسم بدن هستند. آنها همچنین نقش مهمی در تنظیم چربی و سوخت و ساز گلوکز، مقدار غذای مصرفی و اکسیداسیون چربی ها (مراحل تجزیه مولکول های چربی) دارند.
عدم تعادل در هورمون های تیروئید می تواند باعث فعالیت کم این غده شود که به آن کم کاری تیروئید گویند. کم کاری تیروئید به کاهش سرعت متابولیسم و دمای بدن منجر میشود. در این حالت شاخص BMI (شاخص توده بدنی برای مقایسه وزن و قد یک فرد است.) افزایش می یابد. (افزایش BMI به معنی انباشت چربی بیشتر و چاقی است.)
یک سبک زندگی سالم می تواند باعث کاهش وزن شده، موجب تعادل درصد چربی ها و بهبود عملکرد تیروئید میشود.
لپتین
لپتین توسط سلولهای چربی ترشح میشود. لپتین مسئول تنظیم مصرف انرژی، اشتها و غذای مصرفی است. سبک زندگی و رژیم غذایی شما نقش مهمی در تنظیم سطح لپتین و وزن بدن تان دارد.
نتیجه یک تحقیق در موش ها نشان داد: خوردن غذاهای فرآوری شده و فست فود، نوشیدنی های دارای شیرینی مصنوعی و فروکتوز (.شیرین کننده یا قند میوه / جایگزین شکر.) می تواند منجر به مقاومت به لپتین (یعنی مغز سیگنالهای هورمونی را نمی شناسد. اگرچه به اندازه کافی هورمون وجود دارد و در حالت تعادل کار می کند، مغز تصور می کند گرسنه اید و بدن شما همچنان به غذا نیاز دارد.) و در نتیجه چاقی شود.
اگر به خوردن بیشتر غذاهای شامل فروکتوز ادامه دهید، چربی های بیشتری انباشته شده و لپتین بیشتری ترشح می شود. که آن منجر به بی تفاوتی بدن به لپتین شده و مغز شما سیگنالهای مربوط به توقف غذا خوردن را متوقف می کند. در نتیجه همچنان به خوردن ادامه می دهید و منجر به چاقی میشود.
انسولین
انسولین یک هورمون پپتید است که توسط سلولهای پانکراس (لوزالمعده) ترشح میشود. کار آن تنظیم سطح گلوکز خون است.
نرسیدن مواد غذایی مغذی به بدن، فعالیت های بدنی و مصرف بیش از حد غذاهای فرآوری شده، مصرف الکل و نوشیدنی های دارای شیرینی مصنوعی و هله هوله ها همگی می توانند منجر به مقاومت به انسولین و چاقی شود.
مقاومت به انسولین ترشح انسولین ساخته شده توسط پانکراس را افزایش می دهد. این امر با تغییر سوخت و ساز گلوکز، منجر به افزایش وزن میشود.
مدیریت سبک زندگی، چک کردن سطح هورمونی بدن و تمرینات ورزشی برای جلوگیری از چاقی ناشی از مقاومت به انسولین، ضروری است.
گرلین
گرلین هورمون محرک گرسنگی است که اشتها و میزان مصرف غذا را کنترل و تجمع چربی ها را افزایش می دهد. این هورمون توسط معده و در پاسخ به غذا ترشح میشود. معده زمانی که خالی است گرلین ترشح می کند و مدت کوتاهی پس از خوردن غذا تولید خود را کاهش می دهد.
ترشح این هورمون در افراد چاق و بعد از غذا، کمتر از افرادی است که شاخص BMI نرمالی دارند. که این منجر به پرخوری در این افراد میشود و در نتیجه اضافه وزن آنها را افزایش می دهد.
هورمون افزایش وزن استروژن
میزان کم و زیاد استروژن می تواند منجر به افزایش وزن در خانمها شود. سطح استروژن بالا احتمال ذخیره چربی ها را افزایش می دهد. در حالیکه ترشح کم آن (بخصوص در دوران یائسگی) منجر به تجمع چربی های دور شکم میشود. (بخصوص چربی های زیر شکم).
مطالعات نشان می دهند ترشح استروژن و استرادیول آزاد با BMI بالا در زنان یائسه مرتبط است.
سطح استروژن با میزان فعالیت بدنی در ارتباط است. هر چه در دوران یائسگی تحرک بیشتری داشته باشید، بیشتر می توانید افزایش وزن خود را کنترل کنید.
کورتیزول
کورتیزول یک هورمون استروئیدی است و توسط غدد فوق کلیوی یا آدرنال ترشح میشود. این هورمون زمانی ترشح میشود که دچار افسردگی، استرس و اضطراب، حسادت، خشم و آسیب های بدنی هستید.
تستوسترون
تستوسترون یک هورمون جنسی مردانه است اما به مقدار کم در تخمدان خانمها نیز ترشح میشود. این هورمون به چربی سوزی، تقویت استخوان ها و عضلات کمک کرده باعث بهبود میل جنسی میشود. مقاومت به انسولین به دلیل بافت چربی زیاد، منجر به جریان کم گلوبولین های مرتبط با هورمون جنسی (پروتئینی که هورمون های جنسی را به هم متصل می کند.) میشود. این خود منجر به کاهش در سطح تستوسترون و افزایش تجمع چربی ها میشود.
تغییر سبک زندگی، تستوسترون درمانی و انجام حرکات ورزشی می تواند مقدار این هورمون را متعادل نگه داشته منجر به کاهش وزن شود.
پروژسترون
این هورمون در تخمدان بانوان تولید میشود و حفظ عملکرد بدن و سلامت دستگاه تناسلی میشود. سطح هورمون پروژسترون در دوران یائسگی، حین داشتن استرس زیاد و هنگام مصرف قرص های ضد بارداری کاهش می یابد.
تحقیقی که بر روی همسترها صورت گرفت نشان داد: سطح پروژسترون نرمال به کاهش حجم چربی ها کمک می کند.
تحقیق دیگری بر روی انسان ها نشان داد: پروژسترون – استروژن درمانی به کاهش تجمع چربی های شکمی کمک می کند، حساسیت به انسولین را بهبود می بخشد و از پیشرفت دیابت نوع ۲ جلوگیری می کند.
ورزش کردن منظم ،مدیریت استرس و یک سبک زندگی سالم می تواند به تنظیم سطح پروژسترون و کنترل افزایش وزن کمک کند.
ملاتونین
این هورمون توسط غدد پینه آل که در اعماق مغز قرار دارد، ترشح میشود. این غده مسئول تنظیم ساعات خواب و بیداری است. سطح ملاتونین در بدن تمایل دارد که از غروب تا شب ها دیر وقت اوج گیرد. صبح زود نیز مقدار آن افت می کند.
خواب ناکافی و بد سطح ملاتونین را پایین می آورد که منجر به کاهش فعالیت های فیزیکی بدن، افزایش استرس میشود (منجر به تولید بیشتر هورمون کورتیزول میشود.). این باعث میشود تا متابولیسم گلوکز افزایش یابد و سطح هورمون آدیپونکتین (یک هورمون پروتئینی که تجزیه چربی ها را تسریع می کند.) را کاهش می دهد. در نتیجه افزایش وزن اتفاق می افتد.
سطح پایین ملاتونین و کم خوابی یا بد خوابی میزان مصرف کالری در شب را افزایش می دهد و این خود با افزایش وزن و BMI بالا در ارتباط است.
گلوکوکورتیکوئید
آنها هورمون های استروئیدی هستند که حساسیت به انسولین و تولید اسیدهای چرب را تنظیم می کنند. عدم تعادل در سطح این هورمون منجر به افزایش وزن و مقاومت به انسولین میشود.
مطالعه ای که روی موش ها انجام شد نشان داد: ختلال در ترشح گلوکوکورتیکوئیدها باعث افزایش مصرف غذا و افزایش وزن بدن می شود.
حال که می دانید کدام هورمون ها و چگونه باعث افزایش وزن بدن میشوند، بیایید نگاهی به علائم هورمون های افزایش وزن بیندازیم.
علائم هورمون های افزایش وزن
رایج ترین علائم عدم تعادل هورمون ها افزایش وزن است. می تواند شامل موارد زیر نیز باشد:
- بی حالی
- خستگی
- سخت به خواب رفتن
- سر درد
- افسردگی
- سوءهاضمه
- تغییر اشتها
- خشکی پوست
- صورت پف کرده
- اضطراب
- ناکارآمدی جنسی
چگونه هورمون های افزایش وزن را کنترل کنیم؟
بهترین روش برای کنترل هورمون های غیر تعادلی، چک کردن مداوم، بهبود و مدیریت سبک زندگی و استفاده از داروها ست. (ترجیحا داروهای گیاهی.) در اینجا به چند روش برای کنترل هورمون ها و جلوگیری از اضافه وزن زیاد اشاره می کنیم.
- اگر بدون دلیل دچار افزایش وزن ناخواسته شدید، تست خون بگیرید.
- از خوردن غذاهای فراوری شده یا فست فود (بخصوص شبها) ، مصرف الکل، نوشیدنی ها با شکر مصنوعی و … خودداری کنید.
- خواب کافی و خوب داشته باشید. نتیجه تحقیقات نشان می دهد کم خوابی، هورمون گرلین را افزایش و لپتین را کاهش می دهد. در نتیجه همکاری نامطلوب این دو هورمون افزایش وزن اتفاق می افتد.
- به بدن آب کافی برسانید تا سالم بمانید.
- ظرف خود را از سبزی، میوه های تازه و مواد مغذی پر کنید.
- به طور مداوم ورزش کنید و کالری بیشتری بسوزانید.
- روزانه حداقل نیم ساعت را به نَفَس کشیدن عمیق و انجام حرکات کششی بپردازید.
نتیجه گیری
عدم تعادل هورمون ها شرایط را برای افزایش وزن مهیا می کند. چنانچه پس از بررسی تمام موارد مشکوک ( که در این مقاله به آنها اشاره شد.)، که بر وزن شما تاثیر می گذارد و با وجود تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی خود، همچنان با افزایش وزن مواجه می شوید به پزشک مربوطه مراجه کنید.
مطالب مرتبط
